به گزارش جام ورزش : در شهرسازی کنونی ، حرکت پیاده روی و نیازها و حقوق طبیعی انسانی پیاده ، کمتر مورد توجه برنامه ریزان و طراحان شهری بوده و راههای پیاده نه به عنوان بخشی مستقل از فضاهای شهری، بلکه به عنوان زیر مجموعه ای از حرکت سواره به حساب می آید .
به واقع در شهرسازی رایج ، برنامه ریزی برای ماشین ، همواره مقدم بر برنامه ریزی برای انسان بوده است.
در ایران نیز با سلطه تدریجی حرکت سواره بر فضاها و معابر شهری ، برنامه ریزی و طراحی شهری روز به روز از مقیاس و نیاز انسان پیاده دور شده و در نتیجه از ارزش ها و جاذبه های اجتماعی و فرهنگی فضاهای شهری کاسته شده است.
در این میان ، مفهوم عناصر شهری ، سازگار و مطلوب ، مثل محله ، خیابان ، میدان ، گذر، کوی و … تغییر کمی و کیفی پیدا کرده و محتوای غنی انسانی خود را از دست داده است .
شهرسازی جدید بسیاری از عناصر کالبدی شهر پایدار را معرفی کرده است.
مهمترین اجزای چنین شهری عبارتند از : تأکید بر انسان محوری در طراحی مبلمان شهری ، مشاهده کاربری ها بر عملکرد اجتماعی به عنوان عامل یکپارچگی ساختمان ها و فضاهای عمومی
اهداف قابلیت پیاده روی در شهر، با اهداف پایداری زیست محیطی منطبق هستند . ایجاد فضاهای فعال و زنده شهری نیز جزئی از یک مکان قابل زیست است .
قابلیت پیاده روی در طراحی شهری، ترکیب مطبوعی از فعالیت ها و فضاهای پیاده رو عمومی را به وجود می آورد .
حس مکان نیز بعد مهمی از پایداری است . در بسیاری از توسعه های جدید شهری مردم کمترین احساس تعلقی به مکان ندارند. زیرا فضاهای بوجود آمده از توسعه ، هیچ گونه جذابیت و ارزشی ندارند و با شناخت و توجه به زمینه زیست – منطقه ای ، حس مکان را ایجاد و تقویت نکرده اند .
اگر بر داشتن آزادی های فردی ، که استفاده از ماشین شخصی نیز از عواقب آن است ، اصرار دارید ، باید خود رابرای پرداخت کل هزینه های زیست محیطی آماده سازید و حتی هزینه تراکم ، تصادف ها و بلایا ، آلودگی صوتی ، آلودگی محیط وتخریب کیفیت زندگی ، اثرهای زیست محیطی شامل باران اسیدی، گرمایش جهانی و بیماری تنفسی حاصل از استنشاق دودهای سمی نیز از هزینه هایی هستند که باید بپردازید .
انسان محوری در فضاهای شهری ، نشانه خوبی از هویت شهر است . شهروندان به تدریج به حضور در شهر و انجام فعالیت های مدنی عادت کرده و زمان بیشتری را در فضاهای شهری می گذرانند و این به نوبه خود به بهبود و ارتقاء فرهنگ و از جمله رعایت حقوق دیگران و احساس مسئولیت در برابر جامعه به خصوص برای جوانان و کودکان ، کمک می کند .
هر قدر فضاها و امکانات پیاده روی انسان در مبلمان شهری افزایش یابد ، امکانات درک محیط شهری و بهره گیری از ارزش های فرهنگی و اجتماعی آن نیز افزایش می یابد.
درک افراد پیاده از محیط به دلیل حضور و حرکت فراوان خودرو ها مخدوش شده است . لذا چهره واقعی شهر پشت چهره ماشینی آن پنهان می ماند . شرکت افراد در یک فضا ، خاطرات مشترکی را از آن بدست می دهد که احساس تعلق به شهر ، محیط و کل جامعه را افزایش می دهد .
مهم تر از همه اینکه تصویر ذهنی افراد از شهر ، تحت تأثیر فعالیت خیابان ها و حضور یا عدم حضور پیاده می باشد . در حقیقت شهر را می توان با خیابان هایش شناخت .
وجود انواع صداها ، بوها ، امکان لمس سطوح و حجم ها و امکان چشیدن طعم خوردنی ها و نوشیدنی ها ، موجب ادراکات چند حسی و تاثیرات روانی و عاطفی متنوع در فضاهای انسان محور می شود . همین تنوع و پیچیدگی ، به نیروی جذابیت و انگیزش حضور در مبلمان شهری انسان محور می افزاید که بی تردید از ارزش های کیفی محیط محسوب شده و حضور شهروندان را در آن افزایش داده و پایداری آن را برای سالیان متمادی تضمین نماید .
شهر پایدار ، بی هویتی ، بی روحی و دوری از طبیعت را از شهر می گیرد و محیط هایی قابل پیاده روی ، فعال ، پرتحرک و سرزنده تحویل می دهد.
نوشته : پرهام یوسف شاهی
Average Rating